Bir yetişkin kitabının değerini azaltmak için kullanılan bir tabir vardır: “Aman çocuk kitabı o ya…” Bu cümle, çocuk edebiyatının karşı karşıya olduğu sorunun büyüklüğünü yeterince ifade ediyor aslında.
Çocuk kitaplarının resimli olması şart mıdır? Resimsiz çocuk kitabı olur mu?
Nasıl ki çocukların sağlığa zararlı yiyecekler yemelerini, giyecekler giymelerini ve sağlıksız mekânlarda yaşamalarını istemiyorsak; zihinlerini besleyecek olan kitapların akıl ve ruh sağlıklarına zarar vermelerini onaylamak da mümkün değildir. Çünkü çocuklar hepimizindir ve ülkemizin yarınları için onlara ve hepimize daha kaliteli bir yaşam sunmamın yolunun da iyi kitaplardan geçtiğinin bilincindeyiz.
Asiye’yi uslu, örnek bir çocuk olarak tarif edemeyiz. Çocukların çoğunu da böyle tarif edemeyiz zaten. Çocuk olmanın en güzel tarafı da budur zaten, çocukluk her şey için şahane bir kılıftır.
Çocuk edebiyatını, “Dünyaya geldiğimiz andan dünyadan gittiğimiz âna kadar zevkle duyumsayacağımız edebiyat” diye tanımlasak yanılmış olmayız herhalde. Yetişkin edebiyatından farkı, insanın hayatının ilk yıllarında, henüz “yetişmiş” silahlarını kuşanmamışken de okuyabilmesidir.
Ülkemizde bilim okuryazarlığının önünde bence iki önemli engel bulunmakta. Birincisi bu metinlerin dili, ikincisi ise bu metinlerin pek çocuğunun çeviri yani “ithal” olması. Bu iki durum da aslında bizi aynı noktaya getiriyor “toplumdan veya halktan kopuk bilim” algısına.
Bir kitabı çocuğun okuyup anlaması onu yetişkinler için “okunmaz” yapmaz, tam tersine bir kitabı “yetişkin” yapan o kitabın çocuklara hitap etmemesidir. Bir yaş sınırlamasından bahsedeceksek bunu yetişkin edebiyatı için yapmak gerekir. Çocuk edebiyatı yaşsızdır. Saflığın ve sınırsızlığın binbir türlü tasvirine yelken açan o pencerenin başına her yaşta oturabilmek kadar doğal ne olabilir?
Doğru kitapları seçmek için biz öğretmenler öğrencilerimizin ilgilerini ve gelişim özelliklerini bilmeliyiz. Öğretmen olarak önce öğrencinin ilgisini, sonra onun ilgisine cevap verecek kitabı keşfetmek gibi bir sorumluluğumuz var.
